TÁC HẠI CỦA SỰ THIẾU HỤT ACID FOLIC VỚI CƠ THỂ:
KẾT QUẢ CẬP NHẬT NGHIÊN CỨU TỔNG HỢP NĂM 2021
Tiến sĩ Bác sĩ. Nguyễn Duy Hải; Phó giáo sư – Tiến sĩ. Thái Danh Tuyên
(Dịch lược từ bài báo được đăng trên tạp chí quốc tế năm 2021)
The Concept of Folic Acid in Health and Disease
Molecules. 2021 Jun; 26(12): 3731.
Yulia Shulpekova, Vladimir Nechaev, Svetlana Kardasheva, Alla Sedova, Anastasia Kurbatova, Elena Bueverova, Arthur Kopylov, Kristina Malsagova, Jabulani Clement Dlamini, and Vladimir Ivashkin.
Sơ đồ chuyển hóa Homocystein và mối liên quan với Acid folic, Vitamin B12, B6 và Glutathion
- Thiếu máu hồng cầu khổng lồ (Macrocytic), Viêm niêm mạc, Vô sinh, Yếu cơ
Khi thiếu acid folic các mô tăng sinh tích cực bị ảnh hưởng, hầu hết là tủy xương với sự phát triển của bệnh thiếu máu tế bào khổng lồ, loét niêm mạc, vô sinh ở nam giới. Yếu cơ và đi lại khó khăn cũng là những đặc điểm điển hình của sự thiếu hụt acid folic, gây ức chế tăng sinh và lão hóa tế bào trong nguyên bào C2C12.
- Bệnh tim mạch
Vào những năm 1990, vấn đề tăng homocystein máu đã được xác định là một yếu tố nguy cơ độc lập của xơ vữa động mạch.
Axit folic là một yếu tố quan trọng trong chế độ ăn uống quyết định nồng độ homocystein . Bổ sung 0,5–5,0 mg / ngày có thể làm giảm nồng độ homocystein huyết thanh, giảm nguy cơ mắc bệnh tim thiếu máu cục bộ 11% và giảm nguy cơ đột quỵ não 19%.
Homo BQ làm giảm homocystein máu, giảm xơ vữa động mạch
Nồng độ homocystein cao (22,9 ± 3,5 so với 9,0 ± 2,3 μmol / L ở nhóm chứng, p <0,001) và mức folate thấp (6,7 ± 5,0 ng / mL và 9,0 ± 4,4 ng / mL ở nhóm chứng, p <0,05) có liên quan đáng kể với tăng huyết áp động mạch. Thử nghiệm phòng ngừa Đột quỵ não nguyên phát (dự phòng cấp 1) lớn của Trung Quốc đã thu nhận 20.000 bệnh nhân bị tăng huyết áp nguyên phát để làm rõ những lợi ích tiềm năng của việc bổ sung axit folic. Những người tham gia được ngẫu nhiên điều trị bằng enalapril đơn độc hoặc enalapril kết hợp với bổ sung axit folic. Tại thời điểm theo dõi trung bình 4,5 năm, nhóm dùng enalapril với axit folic cho thấy tỷ lệ đột quỵ do thiếu máu cục bộ và các biến cố tim mạch tổng hợp giảm nhiều hơn rõ rệt ở những bệnh nhân có mức folate cơ bản thấp. Có thể kết luận từ nghiên cứu này rằng axit folic có thể được khuyến nghị để phòng ngừa đột quỵ ở những vùng có tỷ lệ thiếu hụt folate cao và không có thực phẩm bổ sung thích hợp.
- Tác hại trên hệ thần kinh
Axit folic cần thiết cho sự phát triển thần kinh sớm và được biết là có tác dụng bảo vệ chống lại các khuyết tật ống thần kinh, chủ yếu là tật nứt đốt sống; ống thần kinh đóng lại khoảng sáu tuần sau khi thụ thai. Các cơ quan y tế quốc gia trên toàn thế giới khuyến cáo phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ nên bổ sung từ 0,4–1 mg / ngày axit folic để giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh. FRα đóng vai trò quan trọng trong quá trình biệt hóa tế bào thần kinh đệm.
Acid Folic phòng dị tật ống thần kinh ở bà mẹ mang thai
Tuy nhiên, folate là đối tác rất quan trọng của cobalamin (vitamin B12) trong quá trình tổng hợp methionine, purine và myelin. Có thể giảm bớt tác hại trong sự phát triển thần kinh bằng cách thêm 1 mg cobalamin vào các chất bổ sung axit folic. Tăng phospho máu điển hình do thiếu folic cũng có thể dẫn đến suy giảm thần kinh trung ương, có thể do cơ chế thiếu máu cục bộ và rối loạn chức năng khớp thần kinh.
Tế bào thần kinh đệm nhạy cảm nhất với sự thiếu methyl hóa. Hypomethyl hóa và tính lưu động bất thường của màng ảnh hưởng đến chức năng của chất vận chuyển serotonin và dopamine và cấu trúc của các thụ thể dopamine. Nguồn gốc của các rối loạn nhận thức, tâm thần và các rối loạn tâm thần-thần kinh khác có liên quan đến sự thiếu acid folic máu.
Acid Folic giúp chống Oxy hóa và lão hóa
- Ung thư
Một số mô hình động vật cho thấy chế độ ăn thiếu folate sẽ gây ra nhiễm độc gen và một số dữ liệu từ các nghiên cứu lâm sàng cho thấy việc bổ sung folate có thể làm giảm nguy cơ tiến triển của các tổn thương tiền ung thư niêm mạc. Trong nghiên cứu bao gồm những bệnh nhân bị loạn sản thanh quản nhẹ hoặc trung bình tái phát, hiệu quả của điều trị dự phòng với 400 mg axit folic / ngày trong 6 tháng đã được đánh giá. 58% cho thấy bạch sản thoái triển rõ ràng về mặt lâm sàng và 25% giảm thể tích vùng bị ảnh hưởng. Trong nhóm chứng, 67% không có biểu hiện thay đổi và 25% có tiến triển bệnh với nghi ngờ chuyển dạng ác tính. Trong mô hình tạo khối u trên da với axit folic 7,12-dimethylbenz (a) anthracene làm giảm khả năng gây ung thư như được chỉ ra bằng cách giảm độ dày biểu bì và số lượng tế bào, các enzym biểu hiện cho thấy sự tăng sinh tế bào, peroxy hóa lipid và giảm glutathione.
Trong phân tích tổng hợp của 9 nghiên cứu đánh giá nguy cơ ung thư tế bào biểu mô vảy ở đầu và cổ, tùy thuộc vào mức độ hấp thụ folate, OR tổng hợp của bệnh ác tính ở liều cao nhất so với liều thấp nhất là 0,505 (KTC 95% 0,387–0,623). Phân tích tuyến tính chỉ ra rằng với lượng folate tăng lên 100 μg / ngày, nguy cơ ung thư tế bào vảy ở đầu và cổ giảm 4,3% mức độ (OR 0,957, KTC 95% 0,935–0,980).
Một vấn đề cụ thể là nguy cơ ác tính ở bệnh đái tháo đường. Ở bệnh đái tháo đường týp 2 (ĐTĐ típ 2), người ta thấy có sự bất ổn định về hệ gen cơ bản tăng cao. Glucose trong máu cao và folate trong máu thấp phổ biến ở người bệnh đái tháo đường típ 2, chúng tôi đã giả thuyết rằng glucose cao có thể tác dụng với folate thấp để gây ra sự bất ổn định về bộ gen. Để đánh giá vai trò tiềm năng của axit folic trong việc hình thành khối u trong tác dụng gây độc gen của bệnh đái tháo đường týp 2, đã nghiên cứu trên các dòng tế bào NCM460, CCD841 và L02 (trong 7 ngày bằng xét nghiệm vi nhân khối cytokinesis). Đường máu cao có độc tính với gen trong điều kiện nồng độ folate rất thấp mà không bổ sung folate. Những kết quả này cho thấy tầm quan trọng của việc kiểm soát mức độ folate trong việc ngăn ngừa bệnh tân sinh đường tiêu hóa ở bệnh đái tháo đường./.
Acid Folic giúp kiểm soát đường máu và giảm nguy cơ ung thư đường tiêu hóa
